Zjawisko przemocy domowej stanowi od wielu lat poważny problem społeczny i jedno z podstawowych zagrożeń dla rodziny, jak i poszczególnych jej członków. Zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy domowej są rozłożone pomiędzy samorząd gminy i powiatowy, a także administrację rządową i samorząd województwa. Ich zasadniczym celem jest stworzenie skutecznie działającego systemu pomocy osobom poszkodowanym w wyniku przemocy domowej oraz efektywne podejmowanie oddziaływań profilaktycznych w odniesieniu do rodzin zagrożonych tym zjawiskiem. Takie działania podejmuje Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Iwoniczu-Zdroju, który został powołany przez Burmistrza Gminy Iwonicz – Zdrój w dniu 26 czerwca 2011 r.
Przemoc w rodzinie – definicja
Przemoc domową należy zakwalifikować do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Może być ona zarówno przyczyną, jaki i skutkiem dysfunkcji w rodzinie. Według definicji przyjętej w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc w rodzinie należy rozumieć jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Z psychologicznego punktu widzenia przemoc w rodzinie to działanie:
- Intencjonalne i skierowane przeciwko innym członkom rodziny
- Naruszające prawa i dobra osobiste ofiar
- Wykorzystujące wyraźną asymetrię sił
- Powodujące ból i cierpienie.
- Przemoc w rodzinie – charakterystyka zjawiska
Przemoc w rodzinie jest działaniem intencjonalnym, zaplanowanym, ukierunkowanym na wyrządzenie drugiej osobie krzywdy, szkody, cierpienia. Dotyczy relacji z bliskimi, w której istnieje nierówny układ sił. Dochodzi do wykorzystywania władzy, siły fizycznej, psychicznej, materialnej przez silniejszego nad słabszym. Przemoc w rodzinie może objawiać się w różnorodny sposób. Może to być:
Przemoc fizyczna – m.in. popychanie, odpychanie, obezwładnienie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwarta ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni lub innych niebezpiecznych narzędzi, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, wyrzucanie z samochodu, gaszenie papierosa na osobie, nieudzielenie koniecznej pomocy, i in.
Przemoc psychiczna – m.in. wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów, domaganie się posłuszeństwa, wyzywanie, poniżanie, wyzwiska, groźby, upokarzanie, szantażowanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb bezprawnych np. zabiję cię, i in.
Przemoc seksualna – wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot, i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych kobiety, poniżanie możliwości, obśmiewanie, wymuszanie oglądania pornografii i powtarzanie zachowań tam stosowanych, patologiczna zazdrość o zachowanie seksualne, których nie ma, i in.
Przemoc ekonomiczna – odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny i in.
Zaniedbywanie – niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych (np. właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja, itp.) jak i psychicznych (np. poczucie bezpieczeństwa, miłość rodzicielska, troska, opieka, i in.).
